Jak dbać o akumulator?

Co roku, gdy nadchodzi zima, wielu z nas zadaje sobie jedno pytanie: czy akumulator samochodu przetrwa trudne warunki? Niskie temperatury, śnieg i zimny wiatr nie stanowią bowiem sprzyjającej aury dla żadnego pojazdu, szczególnie jeśli takowy ma swoje miejsce postoju na dworze a nie w ciepłym garażu.

Zatem, aby dobrze przygotować swoje auto na nadchodzący zimowy czas, warto dowiedzieć się więcej na temat akumulatora, zasad jego działania i sposobów opieki dla jego dłuższej żywotności. Poznanie podstawowej wiedzy z tej dziedziny być może uchroni nas przed niepotrzebnym stresem, wydatkami i stratą cennego czasu.

Poznaj swój akumulator

Akumulatory są to urządzenia, które mają za zadanie ułatwiać człowiekowi życie ponieważ stanowią przenośne źródło energii elektrycznej. Obecnie znane są takie rodzaje akumulatorów, jak:

  • akumulatory ołowiowo - kwasowe
  • akumulatory niklowo - kadmowe
  • akumulatory litowo - polimerowe
  • akumulatory litowo – jonowe
  • akumulatory niklowo - wodorkowe

Posiadacze samochodów osobowych z pośród powyższych powinni przede wszystkim zapoznać się z akumulatorami ołowiowo-kwasowymi. Akumulatory ołowiowe znane są bowiem już od ponad 150 lat i cały czas cieszą się sporą popularnością, ponieważ to właśnie one wykorzystywane są w głównym stopniu w samochodach osobowych. Mają najczęściej sześć ogniw o napięciu znamionowym 2V, co daje łącznie 12-voltów. Budowa akumulatora kwasowo – ołowiowego to przede wszystkim dodatnie i ujemne płyty porozdzielane separatorami zanurzonymi w elektrolicie. Elektrolitem w przypadku tego typu akumulatorów jest kwas siarkowy. Elektrody zbudowane są z ołowiu, co niestety powoduje znaczny ciężar całej baterii, ale równocześnie bardzo poprawia procesy jej ładowania i rozładowywania. Sam akumulator ma zarówno swoje wady jak i zalety. Do tych pierwszych na pewno można zaliczyć wspomniany już ciężar i wielkość, oraz toksyczność dla środowiska z uwagi na dużą zawartość ołowiu. Do zalet natomiast zalicza się niewątpliwie niską cenę, dużą ilość cykli ładowania i rozładowywania, oraz stosunkowo dużą odporność na różne czynniki zewnętrzne, w porównaniu do innych typów baterii. Akumulatory ołowiowe cechuje również długa żywotność i nieskomplikowane sposoby ładowania. Warto także zauważyć, że można je łączyć ze sobą szeregowo, tak jak w przypadku samochodów ciężarowych, gdzie potrzebna jest instalacja 24-woltowa – dwa akumulatory po 12V.

Na dziś dzień akumulatory ołowiowe dzieli się na dwa rodzaje: obsługowe i bezobsługowe. Różnice między nimi stanowi technologia wiązania elektrolitu. W tradycyjnych obsługowych akumulatorach elektrolit jest ciekły i może wydostać się z baterii. W akumulatorach bezobsługowych, elektrolit jest zamknięty w separatorach z włókna szklanego o dużej porowatości i chłonności, przez co jest odporny na wycieki. Ponadto akumulatory bezobsługowe są mniejsze, lżejsze, dobrze znoszą cykle ładowania i rozładowania, są bardziej ekologiczne, ale też droższe i mniej odporne na wady eksploatacyjne. Dlatego te akumulatory trafiają dzisiaj częściej do bardziej nowoczesnych aut, które wymagają specjalnie zaprojektowanych baterii na przykład tzw. samochody elektryczne, mikrohybrydy.

Bezobsługowe akumulatory oznaczane są jako SLA (Sealed Lead-Acid) co oznacza szczelne ołowiowo-kwasowe. W czasie eksploatacji nie wymagają one kontroli poziomu czy gęstości elektrolitu, nie trzeba ich uzupełniać wodą a także nie wydzielają szkodliwych dla środowiska gazów. Należy jednak pamiętać, że akumulatory bezobsługowe wymagają doładowania tak samo jak tradycyjne obsługowe baterie! Tak samo również baterie te wymagają konserwacji i utrzymania w czystości przez cały okres użytkowania, a zatem należy je czyścić, dbać o klemy i bieguny, chronić wazeliną techniczną.

Najważniejsze parametry

Akumulatory samochodowe mają dwa podstawowe parametry, o których mówi się najczęściej, i na które należy zwrócić szczególną uwagę kupując nową baterię do swojego auta. Są to:

  • pojemność znamionowa - wyrażany w amperogodzinach (Ah)
  • prąd rozruchu - wyrażany w amperach (A)

Pojemność znamionowa zależna jest od wielkości powierzchni płyt akumulatora – im większa powierzchnia tym większa pojemność. Warto tutaj wiedzieć, że pojemność akumulatora powinna być w samochodzie dostosowana do ilości odbiorników elektrycznych. Podawaną przez producenta moc znamionową ma nowy, w pełni naładowany akumulator. Niestety podczas eksploatacji i zachodzących nieodwracalnych procesów każdy akumulator z biegiem czasu traci zdolność do akumulacji energii równej pojemności znamionowej. Utrata 50% takiej zdolności powoduje konieczność wymiany baterii.

Prąd rozruchu wyrażany jest w amperach, i można przyjąć zasadę, że im jest większy, tym lepszy. Przy większych oporach mechanicznych stosuje się wyższy prąd rozruchu. Prąd rozruchu określany jest też często zdolnością rozruchową, którą producent określa prąd wyładowania jaki jest w stanie dostarczyć akumulator w temperaturze minus 18 stopni w ciągu 60 sekund aż do uzyskania napięcia 8,4V. Prąd rozruchu jest właśnie najważniejszym parametrem przy uruchamianiu silnika. Rozrusznik pobiera prąd o natężeniu nawet 200-300 amperów. Można nadmienić, iż samochody z silnikiem diesla - z uwagi na swoja konstrukcję - wymagają akumulatorów z zauważalnie większym prądem rozruchowym.

Właściwy wybór

Kupując samochód w salonie samochodowym dostajemy go wyposażonego od razu we właściwy akumulator. Dopóki akumulator jest w pełni sprawny, nie mamy większych kłopotów. Problem pojawia się dopiero wówczas, gdy oryginalna bateria umiera i musimy kupić nową, a wybór na rynku jest olbrzymi. Na co zatem należy zwrócić uwagę dokonując wyboru?

Przede wszystkim trzeba zapoznać się z instrukcją obsługi samochodu, w której z pewnością zapisano wszystkie parametry wymaganego akumulatora. Najważniejsza jest niewątpliwie pojemność, bowiem kupując akumulator o zbyt niskiej pojemności możemy być pewni, że w pewnym momencie zabraknie nam prądu. Możliwy jest zakup akumulatora o podwyższonej pojemności, jednakże tylko wówczas, gdy samochód posiada dostosowany do tego celu alternator, który będzie w stanie skutecznie doładowywać naszą baterię.

Gdy już dokonamy wyboru akumulatora pod względem pojemności, z pewnością okaże się, że tak naprawdę nadal możemy wybierać spośród kilku modeli. Wówczas zwróćmy uwagę na drugi parametr – prąd rozruchowy. Dla naszego samochodu będzie najlepiej jeśli zakupimy baterię o wyższej wartości prądu rozruchowego bowiem będzie on dostarczał więcej energii na start. Na pewno nie możemy wybrać akumulatora z niższą wartością prądu rozruchowego niż zalecana przez producenta - problemy z uruchomieniem samochodu (zwłaszcza zimą) będą nieuchronne.

Ostatnią rzeczą jaką należy sprawdzić są wymiary nowej baterii. Może się bowiem okazać, że wybrany przez nas akumulator za żadne skarby nie zechce się zmieścić w miejscu przewidzianym przez producenta. Ma to wbrew pozorom bardzo duże znaczenie, gdyż w nowoczesnych samochodach często brakuje miejsca na co raz to nowy osprzęt i akumulatory lokowane są w dziwnych, trudno dostępnych miejscach.

Dbaj o akumulator przez cały rok - nie tylko zimą

Choć każdy myśli, że zima jest najgorszym czasem dla naszego samochodu i jego akumulatora, to warto wiedzieć, że równie mocno i często trzeba o niego dbać również latem. Najczęstszą bowiem przyczyną rozładowania akumulatora zimą, jest jego niewłaściwa eksploatacja przez cały rok. O akumulator należy zatem dbać cały czas i nie dopuszczać do jego awarii, których najczęstszymi przyczynami są:

  • niewłaściwy dobór akumulatora do możliwości i wymagań samochodu – kupujmy tylko takie akumulatory, które będą identyczne lub zgodne z oryginałami, będą pochodziły z pewnego źródła i najlepiej jeśli będziemy mieli możliwość sprawdzenia ich stanu przed zamontowaniem,
  • pełne rozładowanie akumulatora, które ma najczęściej miejsce w okresie zimowym, bowiem wówczas zbyt wodnisty elektrolit, powstały w częściowo rozładowanej baterii, bardzo łatwo zamarza i niszczy ją całkowicie,
  • jeżdżenie na bardzo krótkich trasach z włączoną dużą ilością elektrycznych odbiorników takich jak radio, GPS, światła, dmuchawy, ogrzewanie szyb, foteli itp., co powoduje niedoładowanie akumulatora,
  • niesprawny alternator powodujący zbyt niskie napięcie, a zatem niedostateczne ładowanie się akumulatora,
  • zły montaż akumulatora – zbyt luźne klemy, brak stabilności baterii grożący zwarciem płyt,
  • wyciekający elektrolit w wyniku uszkodzenia, odparowania lub przegrzania baterii,
  • zaniedbany i brudny akumulator – aby akumulator dobrze działał musi mieć czyste klemy, być pozbawiony wszelkiego nalotu,
  • zbyt wysokie napięcie lub prąd ładowania, które można rozpoznać na przykład po zbyt szybko przepalających się żarówkach,

 Aby zapobiegać powyższym warto poznać podstawowe zasady użytkowania i eksploatowania akumulatorów, takie jak na przykład:

  • dbanie o czystość baterii – należy przynajmniej raz na jakiś czas akumulator oczyszczać z wszelkich nalotów i osadów, zabezpieczając się przy tym odzieżą ochronną. Brud na akumulatorze i klemach może utrudniać przepływ prądu i prowadzić do powstania tzw. prądów pełzających. Klemy powinny być zabezpieczone wazelina techniczną.
  • uzupełnianie braków elektrolitu – wyłącznie wodą destylowaną.
  • kontrola napięcia ładowania – napięcie na klemach winno wynosić od 13,8 do 14,8 V.
  • zwrócenie szczególnej uwagi na proces ładowania akumulatora, bowiem nie należy stosować zbyt dużego natężenia prądu. Bateria powinna być ładowana prądem nie większym niż 1/10 jej pojemności. A zatem przykładowo: jeśli posiadamy akumulator 80 Ah to do jego ładowania możemy zastosować prąd 8A.
  • właściwy sprzęt do ładowania akumulatora - najlepiej stosować powolne ładowarki bowiem zbyt szybkie ładowanie może być szkodliwe dla jego żywotności.
  • doładowywanie akumulatora prostownikiem, szczególnie wówczas, gdy samochód eksploatowany jest stosunkowo rzadko i na krótkich odcinkach, na których ciężko jest akumulator doładować naturalnie, lub też w czasie zimy, gdy bateria narażona jest na wpływ niskich temperatur.
  • ograniczanie ilości odbiorników prądu w czasie częstych, krótkich tras – jeśli w czasie podróży mamy jednocześnie włączone radio, wycieraczki, światła, ogrzewanie tylnej szyby i dmuchawę to akumulator pozostaje z pewnością niedoładowany.
  • kontrola auta u elektryka, szczególnie w sytuacjach, gdy rozrusznik zaczyna odmawiać posłuszeństwa i ma zaniżone obroty.
  • brak przeciążeń na starcie – akumulator nie powinien być przeciążany, a zatem w czasie odpalania silnika powinno się wyłączyć wszelkie inne urządzenia elektryczne. Należy również zachowywać przerwy pomiędzy ewentualnymi kolejnymi próbami uruchomienia silnika, bowiem ich brak może doprowadzić do całkowitego zniszczenia akumulatora.

Powyższe elementy są bardzo ważne dla zachowania prawidłowego działania i długiej, sięgającej kilku lat, żywotności akumulatora. Ponadto dbałość o akumulator to równoczesna dbałość o to, co w samochodzie najważniejsze – silnik.

Jak zaradzić zimowym problemom?

Nagłe problemy z akumulatorem bardzo często stają się naszym udziałem zimą, kiedy to samochody stoją przez całą noc na mrozie i nikt ich nie używa. Niskie temperatury mogą bowiem być zabójcze dla baterii i doprowadzić do jej całkowitego rozładowania. Przy temperaturach znacznie poniżej zera pojemność akumulatora spada nawet o blisko 50%. Warto o tym wiedzieć szczególnie jeśli mamy świadomość, że akumulator w naszym samochodzie jest już i tak częściowo rozładowany. Podobnie zima źle wpływa na drugi parametr – prąd rozruchowy, który również obniża się o blisko 50% przy temperaturach minusowych.

Jak zatem postępować? Przecież zimą jeszcze bardziej potrzebujemy akumulatorów i sprawnych samochodów, a nie zawsze mamy możliwość garażowania auta.

Na zimowy czas odpowiedź jest jedna: poza całoroczną dbałością o samochód i jego akumulator, warto zawsze mieć pod ręką odpowiednie kable, dzięki którym będziemy mogli „pożyczyć” trochę prądu od sąsiada. Nie jest to może idealne rozwiązanie dla długiej żywotności akumulatora, aczkolwiek w nagłych sytuacjach bardzo wskazane i dobrze przeprowadzone może okazać się całkowicie bezinwazyjne. Aby je przeprowadzić należy mieć kabel rozruchowy i kolejno podłączyć ze sobą plusy, i minusy dwóch akumulatorów: rozładowanego i sprawnego. Czynność tą należy wykonywać kolejno, aby nie doprowadzić do zwarcia, a zatem: najpierw plus naładowanego, później plus rozładowanego, następnie minus naładowanego, później minus rozładowanego aumulatora. Zachowanie tych zasad powinno zapewnić właściwe doładowanie akumulatora i jego uruchomienie, oczywiście pod warunkiem, że nie został on wcześniej całkowicie rozładowany.

Oczywiście jeśli mamy czas i odpowiedni sprzęt to możemy również wymontować akumulator i naładować go w garażu, czy też w domu, w pokojowej temperaturze, za pomocą prostownika lub odwieźć go do fachowca, który spróbuje dać mu drugie życie.

Ratunkiem może okazać się również wspomagacz rozruchu zamontowany w samochodzie. Ma on za zadanie dostarczać dodatkowego prądu przy uruchamianiu silnika, ale nie zastępuje on zwykłego akumulatora, a wręcz przestrzega się przed odpalaniem silnika bez podłączonej właściwej baterii. Wspomagacz rozruchu ma postać małego pudełka, w którym znajduje się hermetycznie zamknięty akumulator kwasowo – ołowiowy, a zatem zasady jego eksploatacji są bardzo zbliżone do zasad stosowania typowego akumulatora, z tym, że wspomagacz jest mniejszy, lżejszy i można mieć go zawsze pod ręką w razie kłopotów.

Warto zatem pamiętać, że w trudnych warunkach rozruch silnika samochodu jest możliwy przede wszystkim wówczas, gdy mamy ze sobą odpowiedni sprzęt. Należy zatem pomyśleć o prostownikach i przewodach rozruchowych, kluczach i zestawach narzędziowych, wspomagaczach rozruchu itp.

Jeśli jednak chcemy w ogóle nie myśleć i nie przejmować się przez całą zimę stanem swojego samochodowego akumulatora, to zawczasu zadbajmy o jego odpowiednią jakość i właściwe przygotowanie do nadchodzących trudnych warunków.

Przydatne linki

Poniższe adresy mogą być pomocne przy doborze odpowiedniego akumulatora do naszego samochodu:

Polecamy również:

Wymiana akumulatora w Passacie B5

  • Oceń artykuł:
comments powered by Disqus